"สิ้นปีค่อยยื่นทีเดียว" คือความเข้าใจที่อาจทำให้เหล่าฟรีแลนซ์และพ่อค้าแม่ค้าออนไลน์หลายคนต้องปวดหัวกับเบี้ยปรับโดยไม่รู้ตัว เพราะนอกจากภาษีสิ้นปี (ภ.ง.ด. 90) ที่เราคุ้นเคยกันดีแล้ว ยังมี "ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาครึ่งปี" หรือที่เรียกสั้น ๆ ว่า "ภ.ง.ด. 94" ซึ่งเป็นหน้าที่สำคัญที่ผู้มีเงินได้บางประเภทต้องยื่นแสดงรายการและชำระภาษี

บทความนี้จะพาไปไขทุกข้อสงสัยว่า ภ.ง.ด. 94 คืออะไร ใครต้องยื่น และต้องเตรียมตัวอย่างไร เพื่อให้การจัดการภาษีของคุณเป็นเรื่องง่ายและถูกต้อง

ภ.ง.ด. 94 คืออะไร? ทำไมต้องยื่น?

ภ.ง.ด. 94 คือแบบแสดงรายการเพื่อเสียภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาสำหรับ "ครึ่งปีภาษีที่ผ่านมา" โดยเป็นการนำรายได้ที่เกิดขึ้นในช่วง 6 เดือนแรกของปี (1 มกราคม - 30 มิถุนายน) มาคำนวณและชำระภาษีล่วงหน้า

ข้อดีของการยื่นภาษีครึ่งปี

• แบ่งเบาภาระ: ช่วยให้ไม่ต้องจ่ายภาษีเป็นเงินก้อนใหญ่ทีเดียวตอนสิ้นปี
• เป็นหน้าที่ตามกฎหมาย: สำหรับผู้มีเงินได้บางประเภท การไม่ยื่นหรือยื่นล่าช้าจะมีโทษปรับตามกฎหมาย
• เครดิตภาษี: เงินภาษีที่ชำระล่วงหน้าไปกับ ภ.ง.ด. 94 สามารถนำไปหักออกจากยอดภาษีที่ต้องชำระตอนสิ้นปีได้ (ตอนยื่น ภ.ง.ด. 90) ไม่ใช่การเสียภาษีซ้ำซ้อนแต่อย่างใด

ใครบ้างที่ต้องยื่น ภ.ง.ด. 94?

คำตอบสั้น ๆ คือ ผู้ที่มีเงินได้พึงประเมินตามมาตรา 40(5) ถึง 40(8) ซึ่งกลุ่มฟรีแลนซ์และพ่อค้าแม่ค้าออนไลน์ส่วนใหญ่จะเข้าข่ายในกลุ่มนี้ มาลองดูตัวอย่างกัน

เงินได้ประเภทที่ 5 (มาตรา 40(5)): รายได้จากการให้เช่าทรัพย์สิน เช่น ค่าเช่าบ้าน คอนโด ที่ดิน

เงินได้ประเภทที่ 6 (มาตรา 40(6)): รายได้จากวิชาชีพอิสระ เช่น แพทย์ วิศวกร สถาปนิก นักบัญชี

เงินได้ประเภทที่ 7 (มาตรา 40(7)): รายได้จากการรับเหมาที่ผู้รับเหมาต้องลงทุนด้วยการจัดหาสัมภาระในส่วนสำคัญนอกจากเครื่องมือ

เงินได้ประเภทที่ 8 (มาตรา 40(8)): (กลุ่มที่ใหญ่ที่สุด) รายได้นอกเหนือจากที่กล่าวมาข้างต้น ซึ่งได้แก่

• พ่อค้าแม่ค้าออนไลน์: ขายของผ่าน Shopee, Lazada, Facebook, TikTok
• ฟรีแลนซ์: กราฟิกดีไซเนอร์, นักเขียน, ที่ปรึกษา, โปรแกรมเมอร์
• Youtuber, Influencer: รายได้จากสปอนเซอร์, โฆษณา
• รายได้จากการเกษตร การขนส่ง และธุรกิจอื่น ๆ

ข้อสังเกต: ผู้ที่มีรายได้จากเงินเดือน (มาตรา 40(1)) เพียงอย่างเดียว ไม่ต้อง ยื่น ภ.ง.ด. 94

กำหนดการยื่น ภ.ง.ด. 94

ยื่นแบบกระดาษ: 1 กรกฎาคม - 30 กันยายน ของทุกปี

ยื่นผ่านช่องทางออนไลน์: ยื่นได้ถึงวันที่ 8 ตุลาคม ของทุกปี

วิธีคำนวณภาษี ภ.ง.ด. 94 แบบเข้าใจง่าย

สูตรการคำนวณภาษีเบื้องต้นมีดังนี้

เงินได้สุทธิ=(รายได้ครึ่งปี)−(ค่าใช้จ่าย)−(ค่าลดหย่อน)

ภาษีที่ต้องชำระ=(เงินได้สุทธิ)×(อัตราภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา)

1. รายได้ครึ่งปี: รวมรายได้ทุกประเภท (เฉพาะมาตรา 40(5)-40(8)) ที่เกิดขึ้นตั้งแต่ 1 ม.ค. - 30 มิ.ย.

2. ค่าใช้จ่าย: สามารถเลือกหักได้ 2 แบบ

• หักแบบเหมา: คิดเป็นเปอร์เซ็นต์ตามประเภทเงินได้ ไม่ต้องใช้เอกสารหลักฐาน เช่น รายได้ประเภท 40(8) ส่วนใหญ่จะหักเหมาได้ 60%
• หักตามจริง: ต้องมีหลักฐานค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวข้องกับการสร้างรายได้นั้นๆ เก็บไว้ให้ครบถ้วน เช่น ใบเสร็จรับเงิน, ใบกำกับภาษี

3. ค่าลดหย่อน: สำหรับการยื่นภาษีครึ่งปี ค่าลดหย่อนบางรายการจะถูก "หารครึ่ง" เช่น

• ค่าลดหย่อนส่วนตัว: 30,000 บาท (จากเต็มปี 60,000 บาท)
• ค่าลดหย่อนคู่สมรส (ไม่มีเงินได้): 30,000 บาท
• ค่าลดหย่อนบุตร: คนละ 15,000 บาท

ยกเว้น ค่าลดหย่อนบางประเภท เช่น เบี้ยประกันชีวิต, RMF, SSF และเงินบริจาค สามารถนำมาลดหย่อนได้ตามจริงที่จ่ายไปในช่วงครึ่งปีแรก

หากไม่ยื่น หรือยื่นล่าช้า จะเกิดอะไรขึ้น?

ค่าปรับอาญา: ไม่ยื่นแบบภายในกำหนดเวลา มีโทษปรับสูงสุด 2,000 บาท

เงินเพิ่ม: หากมีภาษีที่ต้องชำระ จะต้องเสียเงินเพิ่มในอัตราร้อยละ 1.5 ต่อเดือนของจำนวนเงินภาษีที่ต้องชำระ (เศษของเดือนนับเป็น 1 เดือน)

การยื่นภาษีให้ถูกต้องและตรงเวลาจึงเป็นทางเลือกที่ดีที่สุด เพื่อหลีกเลี่ยงภาระค่าปรับและรักษาประวัติทางการเงินที่ดีของคุณ

สรุป

การยื่นภาษีครึ่งปี ภ.ง.ด. 94 ไม่ใช่เรื่องน่ากลัว แต่เป็นหน้าที่สำคัญสำหรับฟรีแลนซ์และผู้ประกอบการออนไลน์ทุกคน การวางแผนภาษีที่ดีตั้งแต่เนิ่น ๆ ไม่เพียงแต่ช่วยแบ่งเบาภาระค่าใช้จ่าย แต่ยังสะท้อนถึงความเป็นมืออาชีพและความรับผิดชอบในการดำเนินธุรกิจอีกด้วย

อย่ารอจนถึงนาทีสุดท้าย! เริ่มรวบรวมเอกสารรายรับ-รายจ่ายตั้งแต่วันนี้ และเตรียมยื่น ภ.ง.ด. 94 ให้ทันตามกำหนด เพื่อให้คุณดำเนินธุรกิจได้อย่างสบายใจตลอดทั้งปี